گروه اتصال در یک ترانسفورماتور سه فاز با توجه به نحوه اتصالات سیم پیچ های فشار قوی و فشار ضعیف تعریف می شود. انواع گروه اتصال برداری ترانسفورماتور به سه شکل مثلث(D)، ستاره(Y)، و زیگزاگ(Z) می باشد. در شکل زیر انواع گروه اتصال برداری ترانسفورماتور نشان داده شده اند. حروف بزرگ اشاره به اتصالات داخلی سیم پیچ فشار قوی و حروف کوچک اشاره به اتصالات داخلی سیم پیچ فشار ضعیف دارند. حروف بزرگ همیشه در گروه اتصال در ابتدا نوشته می شوند.
وقتی نقطه صفر ترانسفورماتور از طریق ستاره یا زیگزاگ در دسترس گذاشته شود از علامت YN یا ZN و zn یا yn استفاده می شود. اعداد(صفر یا 5 یا غیره) نشان دهنده اختلاف فاز ولتاژ خطی طرف فشار ضعیف نسبت به ولتاژ خطی سمت فشار قوی در جهت عکس چرخش عقربه ساعت به میزان عدد گروه اتصال ضرب در 30 درجه می باشد. به عنوان مثال Dyn5 یعنی:
نوع اتصال فشار قوی: مثلث
نوع اتصال فشار ضعیف: ستاره
نقطه نترال از سمت فشار ضعیف در دسترس می باشد.
موج ولتاژ فشار ضعیف به میزان 150 درجه از موج ولتاژ فشار قوی عقب تر می باشد.
به طور مثال برای گروه اتصال (Dyn5) چنانچه اتصال طرف فشار قوی (مثلث) به شبکه با ترتیب توالی مثبت (ABC) باشد در این حالت عدد 5 مبین این است که فاز ولتاژ خطی در طرف فشار ضعیف از نظیر خودش در سمت فشار قوی به اندازه 5 * 30 درجه در جهت مثلثاتی عقب تر است. ولی چنانچه ترتیب اتصال با توالی منفی (ABC) باشد به اندازه 5 * 30 درجه در جهت مثلثاتی جلوتر خواهد بود.
منبع کنسرواتوری در واقع یک مخزن استواله ای شکل می باشد که روی یک پایه بر روی سقف ترانسفورماتور در جایی که مخزن اصلی قرار دارد نصب می گردد. دلیل اصلی استفاده از این منبع انبساط این است که روغن عایق و خنک کننده در مخزن اصلی بتوانند به راحتی منبسط و منقبض گردند و در واقع انبساط و انقباض روغن به راحتی در این منبع جبران شود. حال چطور این اتفاق می افتد و ترانسفورماتور دارای منبع انبساط چطور عمل می کند، به عبارت دقیق تر زمانی که ترانسفورماتور در حال کارکردن است و دمای محیط ترانسفورماتور افزایش می یابد، حجم روغن درون مخزن ترانسفورماتور افزایش می یابد. مخزن کنسرواتوری فضای کافی برای انبساط روغن ترانسفورماتور را فرآهم آورده و همچنین به عنوان مخزنی برای تزریق روغن در ترانسفورماتور عمل می کند.
این مخزن که به شکل سیلندر یا استوانه ای است در دو طرفه بسته می شود و برای هر دو طرف یک پوشش بازرسی قرار گرفته شده است که امکان حفظ و نگهداری را آسان نماید و تمیزکاری درون منبع انبساط امکان پذیر باشد. توجه داشته باشید که لوله کنسرواتوری یا به عبارتی لوله هایی که از مخزن روغن ترانسفورماتور خارج می شوند، از قسمت پایینی در منبع انبساط کار گذاشته می شوند. سر لوله کنسرواتوری که در منبع انبساط قرار می گیرد، با یک درپوش پوشانده شده و در درون این منبع کار گذاشته می شود. دلیل استفاده از درپوش این است که از ورود پسماند روغن و رسوب آن به درون مخزن از طریق منبع انبساط جلوگیری نماید. به طور معمول سیلیکاژل از طریق از بالا وارد منبع انبساط می شود، چرا که در صورت وارد شدن از پایین باید به گونه ای قرار بگیرد که بالاتر از سطح روغن درون کنسرواتوری باشد. در واقع این فرآیند متضمن عدم ورود روغن به رطوبت گیر سیلیکاژل است، حتی اگر ترانسفورماتور در حداکثر نقطه کارکرد خود قرار داشته باشد. زمانی که حجم روغن عایق ترانسفورماتور در اثر کارکرد ترانسفورماتور افزایش می یابد و دمای محیط نیز زیاد می شود، فضای خالی بالای روغن درون منبع انبساط به طور موقت اضافه حجم روغن را در خود جای می دهد و از طرفی وقتی ترانسفورماتور کار کمتری انجام می دهد، ترانسفورماتور خاموش شده و دمای محیط کاهش می یابد و سپس روغن درون مخزن منقبض شده و به هوای بیرون اجازه می دهد که به درون منبع انبساط با کمک رطوبت گیر وارد شده و با فشار به روغن آن را به مخزن روغن بازگرداند.
ترانسفورماتور کنسرواتوری ایران ترانسفو به این خاطر اینگونه نام گذاری می شود که در طراحی و ساخت این ترانسفورماتور توزیع از سیستم روغن مرتبط با هوای بیرون استفاده می شود و در این حالت هوای محیط از طریق رطوبت گیر در تماس با روغن بوده و می تواند انبساط و انقباض روغن درون مخزن را جبران نماید در واقع روغن موجود در این دستگاه هم نوعی ماده عایقی به حساب می آید و هم به عنوان ماده خنک کننده برای سیم پیچ ها و هسته به کار می رود.
یک ترانسفورماتور توزیع روغنی اگر برای جبران انبساط و انقباض روغن درون مخزن از یک لوله استوانه ای شکل در قسمت بالای خود استفاده نماید، ترانسفورماتور کنسرواتوری به حساب می آید.
کنسرواتور همانطور که از نام آن پیداست به معنی کنسرو است، فضای بسته ای که برای نگهداری هوا و روغن مناسب است، در نتیجه زمانی که از ترانسفورماتور توزیع روغنی با منبع انبساط صحبت می کنیم منظورمان ترانسفورماتور کنسرواتوری است چرا که منبع انبساط همانند یک کنسرو عمل کرده و علاوه بر این جلوی جذب رطوبت را می گیرد می تواند انبساط و انقباض را در محفظه جبران نماید.
کارکرد این دستگاه ها به این صورت است که با افزایش حجم روغن هوای درون منبع انبساط منقبض می شود و بر عکس اگر حجم روغن کاهش یابد می تواند به افزایش حجم هوا منجر شده و روغن را به درون مخزن اصلی روغن باز گرداند.
در شرکت ایران ترانسفو به طور معمول ترانسفورماتور توزیع روغنی به خصوص ترانسفورماتور کم تلفات در حالت معمول از نوع دارای منبع انبساط ساخته می شود و سیستم آن یک سیستم روغن مرتبط با هوای بیرون است.
ترانسفورماتور کنسرواتوری دارای دو مدل ترانسفورماتور کنسرواتوری با محفظه اتمسفری و ترانسفورماتوری دارای منبع انبساط با محفظه دیافراگمی می باشد.
اگر تقسیم بندی ترانسفورماتور توزیع از لحاظ نوع ماده عایقی و خنک کننده باشد، انواع ترانسفورماتورهای ایران ترانسفو به دو دسته ترانسفورماتور خشک رزینی و ترانسفورماتور توزیع روغنی تقسیم می شود. یک ترانسفورماتور خشک فاقد روغن است و سیم پیچ ها نیز در آن رزین اندود شده اند و با ریخته گری و تزریق رزین حبس می شوند. از مزیت اصلی استفاده از این ترانس ها تحمل حرارتی بالا و عدم آتش سوزی و اشتعال است. ترانسفورماتور توزیع روغنی نیز خود به دو دسته تقسیم می گردد. مورد اول دسته ای از ترانس توزیع روغنی هستند که از لحاظ طراحی مخزن و چگونگی ارتباط با هوای محیط به دو گروه سیستم روغن مرتبط با هوای بیرون و سیستم روغن بسته تقسیم می گردند. اولین گروه بیانگر ترانسفورماتور توزیع روغنی دارای منبع انبساط یا ترانسفورماتور کنسوراتوری است و مورد دوم ترانسفورماتور هرمتیک به حساب می آید.
از لحاظ تقسیم بندی بر اساس کارکرد که پیشتر نیز به آنها اشاره شد، ترانسفورماتور قدرت وظیفه انتقال انرژی الکتریکی با تغییر ولتاژ را داشته و به طور معمول در فضای آزاد و فضای بسته به صورت نصب زمینی و یا داخل اتاق ترانسفورماتور طراحی می گردند. ترانسفورماتور زمین بیشتر در جهت ایجاد مرکز ستاره یا نقطه نول در پست های انتقال به کار می رود و معمولا سیم پیچ ثانویه برای انتقال انرژی ندارد. ترانسفورماتور کمپکت که ترانسفورماتور زمین و کمکی است، ترکیبی از یک ترانسفورماتور زمین و یک ترانسفورماتور توزیع در یک دستگاه بوده و جهت ایجاد نقطه مرکزی اتصال ستاره و تغذیه در پست انتقال به کار می رود. ترانسفورماتور ویژه توزیع نیز جهت تغذیه برق واحدهای صنعتی به کار رفته و از لحاظ مشخصات فنی به صورت خاص طراحی می شود برای مثال توان، ولتاژ، تعداد سیم پیچ ها، تعداد فاز، اتصالات، نوع بارگیری، شرایط محیطی و غیره منجر به طراحی های مختلف و مدلهای مختلف برای مصرف کنندگان این قبیل از دستگاه ها می شود. این مدلها شامل ترانسفورماتور تکفاز، سه سیم پیچ، یکسوساز، کوره، دارای کلید تنظیم ولتاژ تحت بار (OLTC)، دارای سیستم خنک کننده اجباری، خروج بوشینگ ها از روی دیواره ها، دارای جعبه کابل و bust duct به همراه تجهیزات حفاظتی خاص می شوند.
بر روی پلاک مشخصات ترانسفورماتور توزیع، اطلاعاتی درج شده است که در بهره برداری صحیح از ترانسفورماتور کمک می کند. در ادامه می توانید توضیحات پلاک مشخصات یک ترانسفورماتور توزیع را مشاهده کنید.
شرکت ترانسفورماتورسازی کوشکن عضو گروه بزرگ ایران ترانسفو و تولید کننده انواع ترانسفورماتورهای توزیع روغنی که از سال 1383 فعالیت خود را شروع کرده و توانسته با تکیه بر دانش روز دنیا و ماشین آلات وتجهیزات مدرن و نیروی متخصص کار آزموده جایگاه برجسته ای در بازار های داخــلی و خارجی به خود اختصاص دهد.
عمده محصولات این شرکت شامل انواع ترانسفورماتورهای توزیع روغنی کم تلفات،تکفاز، کمپکت،زمین،دو ولتاژی و ترانسفورماتورهای با طراحی ویـــژه بدرخواست مشتری می باشند که همگی تولیدات این شرکت مطابق با استانداردهای ملی همچون گواهینامه توانیر و ملی استاندارد و گواهینامه های بین المللی همچون IEC و DIN طراحی و تولید می شوند.
از آنجایی که ترانسفورماتورهای توزیع یکی از تجهیزات مهم تاثیرگذار بر میزان تلفات انرژی الکتریکی در شبکه های توزیع می باشند و با توجه به تعــــداد زیاد آنها در شبکه ها و ب عنایت به اینکه در تمامی ساعات سال فعال هستند و حتی در حالت بی باری نیز انرژی مصرف می کنند، تلفات آنها در مقایسه با سایر تجهیزات قابل ملاحظه بوده و افزایش جزئی بازده این تجهیزات می تواند مزایای اقتصادی زیادی به همراه داشته باشد. با توجه به سیاست های توانیر در زمینه استفاده از ترانسفورماتورهای کم تلفات ، شرکت ترانسفورماتورسازی کوشکن نیز با طراحی و تولید انواع ترانسفورماتورهای کم تلفات توانسته نــقش بسزایی در تامین و پوشش نیاز بازار داشته باشد.
ترانسفورماتورهای ایران ترانسفو با توجه به استاندارد IEC 60076 به گونه ای ساخته می شود که بتواند توان نامی را در بالاترین دمای محیط که ترانسفورماتور برای آن طراحی شده است، ارائه دهند؛ که این دما برای ترانسفورماتورهای توزیع کم تلفات ۴۵ درجه سانتیگراد و برای ترانسفورماتورهای توزیع غیرکم تلفات (که به اصطلاح به نام “نرمال” و قبل از سال 1395 تولید می شدند) ۴۰درجه سانتیگراد است.
از جمله عوامل افزایش دما می توان به اضافه تحریک یا افزایش ولتاژ تغذیه ترانسفورماتور در طول دوره کارکرد بدلیل مختلف اشاره کرد. از آنجا که افزایش هرگونه اضافه ولتاژ بعنوان افزایش تحریک ترانس منجر به اشباع هسته می گردد و در نتیجه سبب بالا رفتن تلفات بی باری، داغ شدن هسته و در نهایت گرمتر شدن بیش از حد ترانسفورماتور شده و در نتیجه سبب پیری زودرس عایق ها می گردد و علاوه بر این ترانسفورماتور با سطح صدای بالاتری عمل خواهد کرد. مطابق استاندارد IED 60076 افزایش ۵ درصد اضافه تحریک در طراحی لحاظ می گردد.
متاسفانه در دستورالعملهای (شرکت های توزیع برق کشور) که برداشت اشتباهی از استاندارد IEC60076-7 بوده، ذکر شده است که بارگیری از ترانس تا توان نامی تنها در دمای محیط ۲۰ درجه سانتیگراد امکان پذیر می باشد و در صورت افزایش دما بالاتراز ۲۰درجه لازم است بارگیری از ترانس کاهش یابد. متاسفانه نویسندگان این دستورالعملها متوسط دمای سالانه را با حداکثر دمای محیط اشتباه گرفته اند.
طبق استاندارد IEC 60076 بارگذاری روی ترانسفورماتورهای روغنی بشرح ذیل است:
با توجه به موارد ذکر شده و دستور العمل بارگیری از ترانسفورماتور موجود، برخی از بهره برداران ترانسفورماتور به دلایل مختلف، چون ایمنی و طول عمر ترانس، بارگیری از ترانس را به ۸۰ درصد توان نامی محدود می کنند که کار معقولی است و باعث عمر بیشتر ترانسفورماتور می شود. دمای هات اسپات و میزان اضافه بار مجازی که از ترانسفورماتور می توان گرفت به عواملی نظیر: دمای محیط ، بارقبلی ترانس ، زمان حضور اضافه بار و نوع اضافه بار بستگی دارد. عمر یک ترانسفورماتور، شدیداً تحت تأثیر افزایش درجه حرارت سیم پیچها و افزایش درجه حرارت روغن آن است. بنابراین هرچه بارگیری از ترانس کمتر باشد، تبعا دمای ترانس پایین تر وطول عمر و قابلیت اطمینان آن بیشتر خواهد بود.
منتها نکته اصلی اینجاست که تا زمانی که دمای محیط کمتر از دمایی که ترانس برای آن طراحی شده است باشد (۴۰و ۴۵درجه)، میتوان بار نامی را به ترانسفورماتور دریافت نمود. البته بسته به نوع ،ساختمان وطریقه خنک شدن ترانسفورماتور و بسته به قطر سیم پیچ وضخامت عایق بندی، ترانس می تواند جریان اضافه بار را بدون اثرات نامطلوب تا مدت معینی تحمل کند. اگر اضافه بارها کنترل نشوند، به مرور زمان ترانسفورماتور کهنه وفرسوده شده، و به اصلاح دچار پیری عایقی می گردد و در نتیجه طول عمر ترانس در مقابل تحمل تنش های الکتریکی و مکانیکی ناشی از اضافه بار ، اتصال کوتاه شبکه و … به شدت کاهش می یابد.
در این نوع بارگیری درجه حرارت محیط بیشتر و یا جریان بارگیری بیش از حد مجاز بوده ولی از دیدگاه طول عمر ، می بایستی نحوه بارگیری طوری باشد که طول عمر عادی ترانسفورماتور یعنی بارگیری در شرایط استاندارد رعایت گردد
این بار گیری غیر معمول و سنگین است و باعث می گردد هادی به حرارت خطرناکی برسد و این امکان کاهش موقتی در تحمل عایقی را ایجاد می کند این نوع بارگیری در صورت بروز بایستی سریعا کنترل شوند. زمان مجاز برای این نوع بارگیری بایستی کمتر از ثابت زمانی حرارتی ترانسفورماتور باشد و بستگی به درجه حرارت روغن قبل از افزایش بارگیری داشته که معمولا کمتر از نیم ساعت است.
گاهی اوقات در اثر فعال نشدن برخی از عناصر سیستم (مانند رله های راه اندازی و یا قطع کننده) که فقط پس از رسیدن به نقطه پایداری حرارتی فعال می گردند ترانسفورماتور تحت تاثیر افزایش حرارت قرار می گیرد. این شرایط به ندرت اتفاق می افتد، ولی در هر صورت سبب پیری عایق می گردد. در عین حال چون شرایط نادری در طول عمر یک ترانسفورماتور می باشد علت اصلی تضعیف و شکست عایقی محسوب نمی گردد.
تمامی حقوق این وب سایت برای رامان انرژی محفوظ می باشد